Introductie
XRay is een betrekkelijk jong bedrijf, dat in deze vorm in het jaar 2000 door Juraj Hudy is gesticht. De officiële naam van het bedrijf is XRAY MODEL RACING CARS company, en is gevestigd in Slowakije. XRAY heeft als Slowaakse fabrikant goed kunnen profiteren van de aansluiting van Slowakije bij de Europese gemeenschap, en heeft een ontwikkelingssubsidie voor een nieuwe fabriek toegewezen gekregen door de Europese Commissie. Met deze ontwikkelingssubsidie heeft XRay een hypermoderne fabriek laten bouwen. De nieuwe fabriek biedt werkgelegenheid aan zo’n zestig mensen, welke onder andere tientallen Duitse en Zwitserse precisie CNC-Frees machines bedienen. De fabriek produceert tienduizenden RC-Car onderdelen per maand, welke aan meer dan dertig distributeur over de gehele wereld worden gezonden. Eén van de eerste producten uit deze geheel nieuwe fabriek is de hier geteste XRay T1FK’05. XRay wordt in Nederlands geïmporteerd en gedistribueerd door Serpent Model Racing Cars in Heemstede, en via de vakhandel geleverd.
De geschiedenis van de XRay T1FK’05
De XRray T1FK’05 is de vijfde reïncarnatie van het succesvolle T1 concept van XRay, een schaal 1:10 electro touringcar welke ontwikkeld is voor wedstrijden. De basis van deze auto is het -in het jaar 2000 ontwikkelde- ‘project T1’; een echte wedstrijdauto waarmee het nieuw opgerichte TEAM XRAY, bestaande uit enkele professionele RC coureurs, wereldwijd veel succes boekten. Dankzij de successen van het TEAM XRAY in 2000 en 2001 werd de naam van XRay als producent en leverancier van professionele wedstrijd RC auto’s gevestigd. De T1 werd in 2001 opgevolgd door de doorontwikkelde T1R Evo. Deze ‘Evo’ uitvoering was beperkt leverbaar, maar zeer succesvol in de handen van het fabrieksteam. Van de ‘Evo’ werd een productie model afgeleidt, de XRay T1 Evo 2, welke beschikbaar werd via de officiële verkoopkanalen en dus beschikbaar was voor club en circuitrijders. Deze auto werd zeer succesvol in diverse wedstrijden, en het management van XRay besloot om een ‘main-stream’ model te introduceren welke van de succesvolle T1 Evo2 werd afgeleid; de XRay T1Raycer . Dit model werd een groot succes voor XRay, vele clubrijders kochten deze aantrekkelijke en goede auto, welke via tuning- en hop-up parts kon worden ge-upgrade tot T1 Evo2. De Evo 2 als zelfstandig model is verder verfijnd, en wel zodanig dat er eigenlijk sprake was van een geheel nieuw model; de XRay T1FK’05. Omdat er nog maar heel weinig onderdelen tussen de T1 Raycer/Evo 2 en het nieuwe model, de T1FK’05, uitwisselbaar zijn, is de laatst genoemde het nieuwe topmodel in de 1:10 electro touringcar productielijn van XRay, welke dus de T1 Evo2 vervangt.
De levering
Van de importeur en distributeur in Nederland, Serpent MRC in Heemstede, ontving het RC-Junkies testteam een bouwpakket van de XRay T1FK’05 voor een uitgebreide review en test. De test zou een zware worden; het RC-Junkies testteam reed met de auto mee met de 1000 ronden van Utrecht; een endurance race op het circuit van RACO2000.
De XRay T1F’05 wordt geleverd in kitvorm, dus als bouw pakket. De bedoeling is dat je deze auto geheel zelf bouwt, van elektronica voorziet en afstelt. De levering is als ‘kaal’ chassis, dit betekent dat er geen body, banden of elektronica bij de kit wordt geleverd. De auto wordt geleverd in een stevige kartonnen doos waarvan de binnendoos in twee compartimenten wordt gedeeld door een kartonnen inlay. Aan de ene zijde van de inlay zien wij het gedeeltelijk gebouwde chassis, terwijl onder een afdekking in het andere compartiment wij vele genummerde zakjes vinden met de onderdelen waarvan wij straks de auto moeten bouwen. De eerste indruk is dat alles zeer zorgvuldig is genummerd en gesorteerd, en met aandacht verpakt is. Nadat wij de zakjes met onderdelen op onze werkbank hebben uitgestald, en het chassis uit de doos hebben genomen, kunnen we de verschillende boekjes uit de doos halen. XRay levert veel en fraaie boekjes bij, een bouwinstructieboek van A4 formaat in kleur met zeer duidelijke bouwinstructies, verschillende A4 afstel/set-up sheets, een boekwerk waarin het afstellen van het chassis –na de bouw- stap voor stap wordt behandeld en wat reclameboekjes voor XRay producten. De levering van de XRay T1FK’05 is zeer compleet en laat een goede indruk achter op het testteam.
De bouw van de XRay T1FK’05
Als eerste kijken wij in de zeer duidelijke en uitgebreide bouwhandleiding welke gereedschappen nodig zijn voor de opbouw van deze wedstrijdauto. Dit zijn een kniptangetje om de plastic onderdelen uit de gietboom te knippen, een punttangetje en inbussleutels van 1.5, 2.0, 2.5 en 3.0mm.Verder worden er nog wat specialistische gereedschappen aangeraden, deze zijn verkrijgbaar via XRay zoals een schokdempermontage-hulpstuk, maar deze zijn niet echt noodzakelijk. Omdat inbusschroefjes nogal kwetsbaar zijn, hebben wij een setje nieuwe inbussleutels van Hudy tools aangeschaft, speciaal voor de opbouw van deze wedstrijd auto.
Het is grappig om te zien dat de bouwhandleiding begint met de DEMONTAGE van de onderdelen die reeds door de fabriek op het chassis zijn gemonteerd. De voorste en achterste bulkheads moeten eerst van het chassis worden verwijderd, voordat de bouw kan beginnen. De volgende twee bladzijde van de bouwhandleiding gaan over het opbouwen en afstellen van de differentieels, wat ook weer grappig is omdat deze geheel voor gemonteerd in de set worden geleverd. Wij hoeven slechts het pulley tandwiel op het voorste differentieel te monteren. Hierna begint het ‘echte werk’ de montage van de differentieels in de bulkheads, de snaren en de montage van deze onderdelen op het chassis. Ondanks het nieuwe gereedschap valt ons meteen op hoeveel speling de inbussleutels hebben in de kopjes van de inbusschroeven. Ondanks dat wij speciaal Hudy gereedschap gebruiken is de pasvorm van de schroefkoppen verre van optimaal. Dit merken wij vooral bij de zilverkleurige schroeven met schuine kop.
Het bouwen zelf gaat heel voorspoedig; dankzij de duidelijke gebruiks- en bouwhandleiding is de montage van de auto voor de gevorderde hobbyist geen enkel probleem. Elke stap in de bouw is duidelijk beschreven in simpel engels en voorzien van duidelijke gedetailleerde tekeningen. Als je goed oplet wat je doet, is de auto in enkele uren geheel gebouwd. Bij het bouwen van de schokdempers kan je kiezen uit twee manieren van opbouw; of je maakt de schokdempers instelbaar, of je maakt ze niet instelbaar. Het verschil zit in de gebruikte interne piston; je kunt voor een verstelbare kiezen of voor een ‘fixed’ versie. Wij kozen voor de verstelbare versie, waarbij de schokdemper karakteristiek in vier stappen kan worden aangepast aan de omstandigheden. Na de montage van de laatste onderdelen zoals de bodyposts en de voorbumper, kunnen wij de elektronica gaan monteren. De XRay T1FK’05 is gebouwd voor standaard elektronica zoals een 540-size motor en standaard maat servo. Het chassis heeft aan de rechterzijde ruimte voor zes Sub-C accucellen in een side-by-side configuratie. De stuurservo ligt plat op het chassis aan de linkerzijde, te samen met de snelheidsregelaar en de motor. De ontvanger moet met dubbelzijdige tape op de stuurservo worden gemonteerd.
Omdat het RC-Junkies raceteam de auto zou inzetten bij de 1.000 ronden wedstrijd van Utrecht, hadden wij een optioneel onderdeel gemonteerd; een ‘batterystrap’. Normaal gesproken worden de accu’s bij de XRay T1FK’05 met glasvezeltape vast geplakt op het chassis, een zeer veel gebruikte methode bij wedstrijden, maar niet echt geschikt voor een endurance race van ruim zes uren. Met de optionele batterystrap worden de accu’s op meer conventionele wijze vastgeklemd met een carbonvezel strip welke met een thumbscrew kan worden ge(de-)monteerd.
Het afmonteren van de auto.
Voor de 1.000 ronden wedstrijd hebben wij de XRay T1FK’05 uitgerust met de volgende elektronica: een Team Orion V2 Vantage 10 turns elektromotor, een Novak SuperRooster snelheidsregelaar, een Futaba FM40 ontvanger, Vapextech 3300mAh sub-C accu’s en een Ko Propo PS401 stuurservo. De stuurservo wordt met behulp van de bijgeleverde aluminium servoposts plat op de onderste chassisplaat gemonteerd, met de servohevel naar binnen gericht. Direct hierachter monteren wij de snelheidsregelaar met behulp van dubbelzijdig kleefband en bovenop de stuurservo plakken wij de Futaba FM40 ontvanger. De Team Orion V2 10 Turn motor monteren wij in de aluminium motorsteun, en deze voorzien wij van een 17tands, .48dpi aandrijftandwieltje. Met behulp van een papiertje stellen wij de afstand tussen het aandrijftandwiel en de spurgear af, en de auto is technisch klaar voor de eerste proefritten. Nu moeten wij eerst nog een set banden op de bijgeleverde (kale) velgen monteren, en een body kiezen en monteren. Als bandenset kiest het RC-Junkies raceteam in eerste instantie voor CS-27 banden met medium inserts van HPI. Dit blijkt achteraf een goede keuze, de stevige velgen hebben weinig flex en de hoge grip van de banden in combinatie met de wat ruimere inserts geven de auto een voorspelbaar en stabiel weggedrag waardoor het afstellen van de wielophanging later betrekkelijk eenvoudig zal blijken te zijn. Als body kiest het team voor een Ferrari 360 Modena body van Tamiya. Deze body staat bekend om zijn goede pasvorm, stabiele bouw en neutrale rijgedrag. Het team heeft bewust voor een body met een neutrale rijgedrag en niet al te veel downforce gekozen om de bandenslijtage tijdens de lange wedstrijd binnen de perken te houden.
Het afstellen en instellen van de auto.
Nadat de auto geheel opgebouwd is en alle onderdelen zijn gemonteerd, is het tijd om de auto te gaan afstellen, om hem op het circuit betrouwbaar en voorspelbaar rond te laten gaan. De auto was geheel volgens de maten en instellingen van de bouwhandleiding ingesteld, dus alle instelmogelijkheden stonden in standaard positie. Natuurlijk meteen maar even in deze afstelling gaan rijden. In de standaard instellingen reageert de auto heel agressiefs op de kleinste stuurbewegingen, en is de auto nauwelijks gecontroleerd te rijden. De auto moet in deze afstelling echt met een ‘fluwelen handje’ worden bestuurd en is nauwelijks vergevingsgezind. Gelukkig is de XRay T1FK’05 een echte wedstrijdauto en is elke parameter in de wielophanging onafhankelijk instelbaar. Met enige aanpassingen aan de schokdemper positie, het camber en de wielvlucht werd de auto al veel beter handelbaar en kon het fine-tunen van de wegligging echt beginnen. Het team van RC-Junkies merkte al snel verschil bij kleine aanpassingen in de wielgeometrie, en al snel werd een acceptabel instelling gevonden. Omdat de auto werd ingezet bij een endurance race van 1.000 ronden, een wedstrijd van ruim 6 uren, moest er door het team uitgebreid getraind worden. Urenlang werd er op de zaterdag voor de wedstrijd getraind door de verschillende rijders van het RC-Junkies team, waarbij de controle over, en de afstelling van de XRay T1FK’05 stapje voor stapje werd verbeterd door stap voor stap de instellingen te optimaliseren. Dankzij de door XRay bij deze T1FK’05 geleverde Set-up & Tweak guide, waarin het afstellen van de auto in 56 pagina’s en 140 afbeeldingen wordt beschreven, is het afstellen van de wegligging voor iedereen goed te doen.
Tijdens de training heeft het RC-Junkies team verschillende malen de inbusschroefjes los en vast moeten draaien, waarbij al snel bleek dat de slechte pasvorm van de schroeven wel eens voor problemen zou kunnen zorgen. Dit bleek vooral ’s avonds toen de spurgear vervangen moest worden, waarvoor de achterste bulkhead gedemonteerd moest worden. Bij de demontage draaiden vier van de zes schroeven dol, waardoor de Hudy tools inbussleutel geen grip meer op de boutjes had. Het demonteren van de bulkhead was hierdoor onmogelijk, en het Team had een groot probleem.
Gelukkig had een andere deelnemer een Dremel met doorslijpschijfje bij zich, waarmee een gleufje in de kopjes van de inbusschroeven kon worden geslepen, waarna de boutjes met een schroevendraaier eruit gedraaid konden worden. Het simpele wisselen van de spurgear was door deze tegenslag een langdurige klus geworden, welke enkele uren van de voorbereiding van het RC-Junkies race team in beslag had genomen. Gelukkig kon de auto weer worden gemonteerd, met nieuwe schroefjes en de volgende morgen voor de wedstrijd kon de complete auto, mét nieuwe spurgear, worden aangeboden voor de technische controle.
De wedstrijd: de 1.000 Ronden van Utrecht bij RACO2000
Op zondag 11 september was het zover, de XRay T1FK’05 zou door het RC-Junkies race team worden ingezet bij deze endurance race van ruim zes uur. Maar natuurlijk moest er eerst gekwalificeerd worden. De baan was nog enigszins vochtig van de ochtenddauw en nachtelijke regenbuitjes, dat het team besloot om de kwalificaties te rijden op speciale regenbanden van Medial Pro. Deze banden zorgden voor goede grip, zonder de balans en wegligging van de auto te verstoren. De afstelling, die het team de vorige dag na lang en uitgebreid testen had gevonden, voldeed ook prima met de nieuwe banden, en Team RC-Junkies kwalificeerde zich als vierde met een snelste ronde waarbij de gemiddelde snelheid ruim 47 km/u was, met een ronde tijd van 24.141seconden. Dit beloofde wat voor de wedstrijd!
Na een goede start waarbij het team twee ronden lang op de tweede plaats lag, zorgde een klein stuurfoutje voor een kleine terugval in positie. Op de vierde plek reed de eerste coureur van het RC-Junkies team keurig zijn rondjes, waarbij al snel stabiele rondetijden werden gereden. Het eerste accupack werd na zo’n 15 ronden in een snelle pitstop gewisseld, en de tweede coureur van het team nam de besturing over. Er werd een ‘vers’ Vapextech 3300mAh accupack geplaatst. Na een minuut of 3 te hebben gereden met deze nieuwe accu, verschenen er opeens dikke rookwolken onder de body, en de auto viel stil op het circuit. Snel werd de auto naar de pit gebracht, en daar bleek dat de stekker tussen de accu en de snelheidsregelaar was gesmolten! In verband met het snel wisselen van de accu’s was er namelijk gekozen om Tamiya stekkers aan de accupacks te solderen, en een Tamiya contrastekker aan de snelheidsregelaar. Deze stekkers konden helaas niet het vermogen van de zeer krachtige Vapextech accu’s in combinatie met de Team Orion V2 Vantage 10 turns motor aan, en werden zo warm dat deze stekkers smolten.
Hierdoor ontstond er kortsluiting, wat de grote rookwolk verklaarde. Snel werd soldeerbout opgewarmd en werd de snelheidsregelaar van de auto voorzien van 4mm gouden contactbussen. Eén accupack werd meteen voorzien van twee 4mm contrastekers, en de Xray T1FK’05 kon na een verlies van circa acht minuten de race weer vervolgen. De pitcrew was ondertussen de andere accupacks ook aan het omsolderen van Tamiya stekkers naar 4mm stekkers. De coureurs van het RC-Junkies Race team deden ondertussen hun best om de opgelopen achterstand weer goed te maken, en met snelle rondetijden werd iets van de achterstand goed gemaakt. De coureurs van het team reden op het scherpst van de snede, de pitcrew werkte op volle toeren, en hierdoor werd in ronde 98 de snelste ronde tot dan toe gereden: 20.383 seconden, met een topsnelheid ruim van 56,5 km/h. Vier ronden later, in ronde 102, sloeg het noodlot toe; de auto raakte van de baan, en raakte keihard met de voorzijde een asfaltricheltje. De voorste rand van de bodemplaat raakte het randje, en de auto vloog metershoog over de kop, en landde op het harde asfalt. De baaninzet zette de auto snel weer op de baan, maar het kwaad was al geschied. Door de klap was het chassis aan de voorzijde spleten, en het gehele chassis was ontzet. Hierdoor was de uitlijning van de achterste aandrijfsnaar niet meer optimaal, doordat de achterste bulkheads door de klap waren ontzet en hierdoor stonden de aandrijftandwielen niet meer in lijn. In de pit werd nog koortsachtig gewerkt om de auto weer op de baan te krijgen, maar ook hier speelde de matige kwaliteit van de door XRay gebruikte inbusboutjes weer een negatieve rol. Door de hectiek in de pits, werd niet het optimale gereedschap gebruikt, maar ‘normale’ inbussleutels, en hiermee bleek het voor de pitcrew onmogelijk om de inbusboutjes van de bulkheads los te draaien. Alle 12 boutjes waarmee de bulkheads op het chassis zitten gemonteerd draaiden dol! In de pit werd al het mogelijke gedaan om de bulkheads los te krijgen, en met een Dremel met doorslijpschijfje was het uiteindelijk mogelijk om een gleufje in de kopje van de boutjes te slijpen. Hierin konden de monteurs van het team een schroevendraaier zetten, waarmee uiteindelijk de schroeven los konden. Maar bij de demontage van de voorste bulkheads bleek dat het hele chassis in de lengterichting was gespleten, en de stabiliteit uit het chassis was verdwenen.
Hierdoor was het onmogelijk geworden voor het team om ter plekke de auto te repareren, en in ronde 107 (van de 1.000 geplande rondes) moest het RC-Junkies de strijd staken met een defecte auto.
Na de wedstrijd
De XRay T1FK’05 was zwaar beschadigd na een harde crash welke werd veroorzaakt door een stuurfoutje en een onzachte aanraking met een asfaltrichel van circa 1,5cm hoog. Zoals je hebt kunnen lezen heeft het team zich moeten terugtrekken uit de wedstrijd, omdat de auto te zwaar beschadigd was om nog door te kunnen rijden. Eenmaal thuis gekomen, moest de auto een grote revisie ondergaan, en werd de gehele auto gedemonteerd, gereinigd en geïnspecteerd. Duidelijk was dat het chassis vervangen zou moeten worden: de schade was onherstelbaar. De inbusschroeven gaven ook weer bij de demontage een probleem; het gereedschap heeft bij veel kopjes weinig tot geen grip in de –te ruime- zeskant, waardoor het losdraaien van de verschillende schroeven echt problemen opleverden.
Met de Dremel en de slijpschijf werden weer verschillende schroeven voorzien van een gleuf, zodat deze met een gewone schroevendraaier losgedraaid konden worden. Buiten dit probleem, bleek dat ook de snaren en snaartandwielen nogal te lijden hebben gehad van de uren lange training en het ruime uur dat het Team heeft gestreden in wedstrijd. De voorsnaar was flink gesleten, en een steentje had enkele tanden van het voorste tandwiel flink beschadigd. Door het aflopen van de achtersnaar was deze gerafeld, en ook deze moest vervangen worden. De bulkheads, differentieels, batterystrap, aandrijfassen en outdrives en alle andere aluminium en carbon onderdelen vertoonden geen spoortje van slijtage; bij demontage zagen deze eruit als nieuw. Ook de binnenzijde van de differentieels was nog als nieuw; verder was er geen spoortje van slijtage in de lagers of in de wielophanging. Hieruit konden wij eigenlijk concluderen dat de zware crash tijdens de wedstrijd de oorzaak was van het uitvallen van het team, en dat dit niks te maken heeft met de kwaliteit of opbouw van de auto. Aan de slijtage van de onderdelen is te zien dat het voor de auto -technisch gezien- geen enkel probleem zou zijn geweest om de 1.000 ronden wedstrijd uit te rijden. Dat blijkt ook wel uit het feit dat de wedstrijd werd gewonnen door het team van Marco’s ModelCars die met een Xray T1 FK04 de wedstrijd wonnen, en de 1.000 ronden reden in 5uur 50minuten en 52 seconden.
De conclusie:
De XRay T1FK’05 is een absolute topauto, welke met zeer veel extra documentatie wordt geleverd. De levering is zeer compleet, overzichtelijk en de onderdelen zitten allemaal netjes verpakt in duidelijk genummerde plastic zakjes. Enkele moeilijk te bouwen onderdelen, zoals beide differentieels, zijn reeds in de fabriek van XRay voor gemonteerd, wat het bouwen vereenvoudigd. Na het bouwen is wegligging van de auto in ‘bouw afstelling’ zeer gevoelig en direct, en is het nodig dat de wegligging wordt afgesteld. XRay levert een uitgebreid boekwerk bij waarin met veel foto’s en duidelijke tekst (in simpel engels) stap voor stap wordt uitgelegd hoe de auto moet worden ingesteld, en dit is voor iedereen goed te doen. De veranderingen in de instellingen van de wielgeometrie hebben allemaal merkbaar effect, waardoor het goed mogelijk is om de auto zeer nauwkeurig af te stellen. Het benodigde gereedschap voor het afstellen van de turnbuckels wordt bijgeleverd.
Niet onvermeld mogen wij laten dat in Europa de auto standaard wordt geleverd met het –voor de rest van de wereld optionele- ‘front multi-diff’; een speciaal voor differentieel welke op zeer simpele wijze op drie verschillende manieren kan worden ingesteld: als ‘standaard One-Way’ waarbij het linker en rechter voorwiel onafhankelijk van elkaar worden aangedreven, als ‘solid One-Way’ waarbij de beide outdrives met elkaar verbonden zijn, en de voorwielen dus bij ‘on power’ aan elkaar gekoppeld zijn en de derde manier is als ‘full time solid’ waarbij de beide voorassen aan elkaar en aan het aandrijftandwiel zijn gekoppeld.
Het enige echte minpunt van de XRay T1FK’05 is de kwaliteit van de gebruikte inbusboutjes, en met name de pasvorm van de interne zeskant, die is veel te ruim, waardoor het gereedschap geen goede grip kan vinden. De gebruikte inbusboutjes in de maten M3 x6 mm en M3 x 8mm zijn gewoon slecht. Wij raden dan ook aan om bij de auto een setje M3 x 6mm en M3 x 8mm inbusboutjes aan te schaffen van bijvoorbeeld Mugen; deze zijn van gehard metaal en hebben een optimale pasvorm.
Ondanks de slechte boutjes, kunnen wij de XRay T1FK’05 toch aanraden als zeer goede, stevige en snelle wedstrijdauto, welke aan de eisen van elke wedstrijdrijder voldoet. Hoogwaardige technieken gaan hand in hand met hoogwaardige materialen, en de instel mogelijkheden van de wegligging zijn schier onbeperkt. De auto is goed uitgebalanceerd en, na het afstellen van de wegligging, zeer fijn te rijden.
Specificaties:
Auto: XRay T1FK’05
Type: 1:10 electro 4WD touringcar
Advies verkoopprijs: 399,- euro
Fabrikant: Xray Model racing Cars, Trencin, Slowakije.
Website: http://www.teamxray.com/
Importeur/Distributeur: Serpent Model Racing Cars, Heemstede,Nederland
Website: http://www.serpent.com/
In het foto-album van RC-Junkies is een uitgebreide foto-serie geplaatst waar je veel foto’s van de geteste XRay T1FK’05 kunt bekijken. Klik hier om het foto-album te openen
